Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Cardoun(-di-pecou-nus)
Carduus defloratus
Asteraceae Compositae
Nom en français : Chardon à pédoncules nus.
Descripcioun :Aquéu cardoun trachis en mountagno dins lis esboudèu o enca li tepiero roucaiouso. Fai de mato gaire sarrado d'ounte sorton de flour coumpausado pourtado pèr de pecou nus, valènt-à-dire sènso fueio, o quàsi, mai pelouso (fotò). Li bratèio soun pougnènto, pulèu longo e d'un cop estrecho. Dos meno iston au nostre mai tout acò èi pancaro bèn clar : la subsp. carlinifolius, aqui presentado, a un pecou que fai pas souvènt mai de 5 cm, alor que defloratus fai mai de 10 cm en generau. Pamens i'a d'intermediàri que ié dison la subsp. medius.
Usanço :Tóuti li cardoun soun manjadis, majamen li tijo, pamens avèn pas d'entresigne sus d'usanço couneigudo pèr lou cardoun-di-pecou-nus.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carduus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Esboudèu
- Roucaio
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuroupenco
Ref. sc. : Carduus defloratus L., 1753